Ký số từ xa là gì? Ưu điểm và hạn chế của chữ ký số từ xa

Trang chủGiải pháp chuyển đổi sốKý số từ xa là gì? Ưu điểm và hạn chế của chữ ký số từ xa

Ký số từ xa ngày càng được ưa chuộng và dần trở nên phổ biến khi mang lại rất nhiều tiện ích cho người dùng. Với giải pháp ký số từ xa, người dùng có thể hoàn toàn ký số dựa vào nền tảng đám mây mà không cần dùng USB Token. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về giải pháp ký số từ xa trong bài viết dưới đây. 

1. Ký số từ xa là gì?

Ký số từ xa (remote signing) là giải pháp ký số mới, hiện đại nhất hiện nay khi ứng dụng công nghệ đám mây (cloud-based) để ký số thay vì sử dụng USB Token hay SIM. Giải pháp này cho phép người dùng ký kết các giao dịch điện tử ngay trên điện thoại hoặc máy tính có kết nối Internet, ở mọi lúc mọi nơi. Như vậy, khác với ký số thông thường, ký số từ xa sẽ không cần đến thiết bị phần cứng hay máy tính có cài đặt phần mềm để thực hiện ký số. 

hình vẽ mô phỏng điện toán đám mây
Giải pháp ký số từ xa ứng dụng công nghệ đám mây

Giải pháp ký số từ xa đảm bảo tính an toàn và có giá trị pháp lý trong các ứng dụng giao dịch điện tử tương tự ký số truyền thống. Hiện nay, chữ ký số từ xa được sử dụng phổ biến trong các trường hợp sau:

  • Hoàn tất các thủ tục hành chính như kê khai và nộp thuế trực tuyến, kê khai BHXH điện tử, khai báo hải quan, ký xuất đơn điện tử qua mạng internet,…
  • Thực hiện ký kết các giao dịch mua bán hàng trực tuyến, chuyển tiền ngân hàng…
  • Chữ ký số dùng để xác thực trong giao dịch chứng khoán trực tuyến.
  • Xác nhận, ký kết các văn bản, hợp đồng giao dịch điện tử bằng thiết bị di động đã tích hợp khóa ký số mà không cần mang theo máy tính và token…
ứng dụng thực tế của chữ ký số từ xa
Mô hình ký số từ xa được ứng dụng phổ biến trên thực tế

2. Nguyên lý hoạt động của chữ ký số từ xa

Nguyên lý hoạt động của chữ ký số từ xa dựa trên việc đáp ứng các tiêu chuẩn châu Âu eIDAS (bộ quy định về định danh số). Theo đó, người dùng chỉ có thể sử dụng chữ ký số trên thiết bị di động khi chứng minh danh tính và được xác thực bởi nhà cung cấp dịch vụ chữ ký số ủy thác (TSP – Trust Service Provider). Cụ thể, quá trình sử dụng chữ ký số từ xa gồm hai giai đoạn sau:

  • Giai đoạn tạo chữ ký số từ xa: Đơn vị TSP sẽ tạo và quản lý từ xa khóa bí mật thay vì lưu trên các thiết bị phần cứng theo sự ủy quyền của người dùng. Đồng thời, đơn vị TSP sẽ cấp cho người dùng chữ ký số từ xa một ID số dựa theo chứng thư số đã được xác thực. 
  • Giai đoạn kiểm tra tính hợp lệ của chữ ký: Khi người dùng sử dụng ID và mã PIN cá nhân (OTP hoặc sinh trắc học) để ký số, ứng dụng sẽ gửi thông báo xác minh quyền truy cập chữ ký số. Hệ thống sẽ xác nhận danh tính của người ký và xuất thông tin khóa bí mật cho phép ký số ngay trên thiết bị di động với tốc độ lên đến hàng nghìn TPS/s.

3. Ưu điểm và hạn chế của chữ ký số từ xa

Dưới đây là những ưu điểm và hạn chế của chữ ký số từ xa: 

Ưu điểm
  • Loại bỏ các thiết bị phần cứng như USB Token hay SIM, tạo sự linh hoạt hơn khi ký số và tránh trường hợp bị mạo danh khi làm thất lạc, mất cắp token.
  • Có thể ký số trực tiếp trên bất kỳ thiết bị điện thoại hay máy tính có kết nối Internet, ở mọi lúc mọi nơi.
  • Tính bảo mật tuyệt đối do đáp ứng tiêu chuẩn eIDAS về định danh người dùng, xác thực điện tử và dịch vụ đáng tin cậy nhất. 
  • Tối ưu chi phí sử dụng khi tiết kiệm được chi phí mua USB Token cho nhiều cá nhân, bộ phận trong doanh nghiệp.
  • Cho phép điện tử hóa mọi tài liệu, chứng từ, văn bản trên thiết bị di động, giúp tối ưu được không gian lưu trữ, tiết kiệm thời gian và giảm thiểu chi phí in ấn, chuyển phát. 
Hạn chế
  • Việc kiểm chứng lại chữ ký số từ xa rất phức tạp và tốn nhiều thời gian trong trường hợp sai sót hay bị giả mạo. 
  • Đòi hỏi điều kiện về cơ sở hạ tầng và đường truyền công nghệ thông tin đạt chất lượng tốt, ổn định để tránh làm gián đoạn quá trình ký số, cập nhật dữ liệu chậm trễ. 

Như vậy, có thể thấy mô hình ký số từ xa có rất nhiều ưu điểm vượt trội, mang lại sự tiện lợi, hiệu quả và giá trị kinh tế tối đa cho người sử dụng. Tuy không thể tránh khỏi một vài hạn chế nhưng người dùng có thể kiểm soát và khắc phục được trong quá trình sử dụng. Với những lợi thế này, giải pháp ký số từ xa ngày càng trở nên phổ biến và được áp dụng rộng rãi ở rất nhiều lĩnh vực như hành chính, kinh tế, dịch vụ mua sắm…  

giải pháp ký số từ xa
Giải pháp ký số từ xa với tốc độ ký số nhanh chóng, liên tục

4. Chi phí sử dụng giải pháp ký số từ xa 

Dịch vụ ký số từ xa bao gồm nhiều gói cước tùy thuộc vào đối tượng khách hàng và nhu cầu sử dụng. Khách hàng có thể tham khảo bảng chi phí sử dụng dịch vụ chữ ký số từ xa dưới đây:

Đối tượng khách hàng Thời hạn sử dụng Gói cước dịch vụ (VND)
Cá nhân  1 tháng 35.000
3 tháng 65.000
6 tháng 120.000
1 năm 220.000
2 năm 385.000
3 năm 550.000
Cá nhân thuộc TCDN 1 năm 330.000
2 năm 605.000
3 năm 770.000
Doanh nghiệp 1 năm 1.273.000
2 năm  2.190.000
3 năm 2.912.000
*Ghi chú: Giá gói cước đã bao gồm 10% VAT

Như vậy, chi phí sử dụng dịch vụ chữ ký số từ xa chỉ từ 220.000 VND/năm đối với khách hàng cá nhân và từ 1.273.000 VND/năm đối với khách hàng doanh nghiệp. Chi phí này là không quá cao so với lợi ích mà chúng mang lại. Ngoài ra, mức phí trung bình sẽ còn giảm nếu khách hàng lựa chọn gói cước có thời hạn sử dụng lâu dài. 

Với giải pháp ký số từ xa, người dùng chỉ mất khoản phí đăng ký dịch vụ nhưng lại tiết kiệm được nhiều khoản phí khác như:

  • Chi phí vật chất lưu trữ, in ấn và chuyển phát: Ký số từ xa giúp tất cả tài liệu, văn bản đều được điện tử hóa trên các thiết bị di động. 
  • Chi phí mua thiết bị lưu trữ, cài đặt phần mềm: Sử dụng dịch vụ ký số từ xa sẽ tiết kiệm được khoản tiền mua thiết bị USB Token (500.000 VND/cái) cùng với chi phí cài đặt phần mềm trên máy tính để ký số.
chi phí chữ ký số từ xa
Chi phí chữ ký số từ xa không quá cao so với lợi ích mang lại

5. So sánh chữ ký số từ xa với các loại hình ký số khác

Hiện nay, các nhà cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng cung cấp cho cá nhân, doanh nghiệp 4 loại hình ký số bao gồm: Ký số từ xa, USB Token, Smart Card và HSM. Trong đó ký số từ xa có sự khác biệt hoàn toàn so với ba loại hình còn lại khi ký số dựa trên nền tảng đám mây thay vì sử dụng thiết bị phần cứng. 

Một vài so sánh dưới đây sẽ giúp người dùng có những đánh giá khách quan về giải pháp ký số từ xa cũng như cân nhắc lựa chọn loại hình ký số phù hợp nhất: 

Tiêu chí Ký số từ xa USB Token Smart Card HSM
Hình ảnh minh họa hình vẽ mô phỏng sự bảo mật của chữ ký số ký số usb token ký số smart card ký số hsm
Nguyên tắc hoạt động Hoạt động dựa trên nền tảng công nghệ điện toán đám mây. Xác thực danh tính người ký và cho phép ký số ngay trên thiết bị di động có kết nối internet. Cắm USB vào máy tính, kết nối với phần mềm ký số, đăng nhập bằng mã PIN để thực hiện ký số.  Tích hợp chữ ký trên thẻ SIM điện thoại. Cần cắm thẻ và kết nối với điện thoại hoặc máy tính để tiến hành ký. Cắm thẻ PCMCIA hay card PCI máy tính, laptop có kết nối Internet để ký số.
Thiết bị phần cứng Không 
Tính năng ký số online Không
Thông tin khóa bí mật Người dùng uỷ quyền cho đơn vị TSP có nghĩa vụ bảo mật và xác thực. Khóa bí mật được lưu trữ trong Token và do người dùng nắm giữ. Khóa bảo mật lưu ở trong card, do người dùng giữ.  Cặp khóa bí mật và chứng thư số đặt trong thiết bị HSM do người dùng nắm giữ.
Chi phí sử dụng (Mức giá chỉ mang tính chất tham khảo)
  • Khách hàng cá nhân chỉ từ 220.000 VND/năm
  • Gói cước doanh nghiệp chỉ từ 1.273.000 VND/năm
  • Phí Token khoảng 500.000 VND/Token 
  • Phí sử dụng dịch vụ khoảng 1.273.000 VND/năm 
  • Phí sim khoảng 90.000 VND/sim
  • Phí sử dụng dịch vụ khoảng 300.000 VND/năm
Phí hạ tầng và phí dịch vụ khoảng 5.500.000 VND/năm
Ứng dụng Mọi doanh nghiệp. Doanh nghiệp vừa và nhỏ. Doanh nghiệp có quy mô nhỏ, thực hiện nghiệp vụ nhỏ, ứng dụng nội bộ. Doanh nghiệp có quy mô lớn, cấu trúc hạ tầng nhiều.
Ưu điểm
  • Có thể linh động ký số ở mọi lúc mọi nơi.
  • Không phụ thuộc vào thiết bị và nhà mạng. 
  • Tính an toàn bảo mật tuyệt đối.
  • Tính bảo mật cao, khó bị bẻ khóa hay giả mạo mã số để ký.
  • Khả năng lưu trữ lớn.
  • Tốc độ xử lý cao.
  • Linh động ký số ngay trên thiết bị di động.
  • Chi phí sử dụng khá thấp.
  • Tốc độ ký cao, xác thực an toàn và tiện lợi.
  • Có thể hoạt động online và offline.
  • Thực hiện hàng nghìn chữ ký cùng lúc.
Hạn chế Yêu cầu cao về chất lượng cơ sở hạ tầng, đường truyền thông tin.
  • Khả năng tương thích kém khi chỉ kết nối với máy tính. 
  • Phụ thuộc vào cổng USB của thiết bị. 
  • Không đáp ứng nhu cầu ký số lớn, ký nhiều tài liệu một lúc.
  • Phụ thuộc vào SIM của nhà mạng.
  • Tính bảo mật không cao.
  • Chi phí đắt đỏ.
  • Thiếu sự linh hoạt khi sử dụng. (Vì bắt buộc phải kết nối vật lý). 
Chữ ký số từ xa là giải pháp ký số thế hệ mới và hiện đại bậc nhất hiện nay khi cho phép ký số hàng loạt văn bản ngay trên thiết bị di động có kết nối Internet. Việc sử dụng chữ ký số từ xa sẽ giúp giải quyết mọi hạn chế của các loại hình ký số thông thường:

  • Tính an toàn bảo mật tuyệt đối khi đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn an toàn bảo mật.
  • Ký số linh hoạt ở mọi lúc, mọi nơi trên mọi thiết bị di động có kết nối Internet. 
  • Tối ưu thời gian và tiết kiệm chi phí tối đa cho người dùng. 

Ứng dụng ký số từ xa chính là giải pháp nâng cao hiệu suất làm việc, thúc đẩy sự phát triển kinh tế và tạo lợi thế cạnh tranh trong thời đại số hóa, thương mại điện tử hiện nay. 

6. VNPT SmartCA – Giải pháp ký số từ xa hàng đầu Việt Nam

Tại Việt Nam, VNPT SmartCA là mô hình ký số từ xa đầu tiên được Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT) trao giấy phép triển khai và cung cấp dịch vụ. Giải pháp ký số từ xa do tập đoàn VNPT xây dựng và phát triển được hơn 1.000 đối tác hàng đầu tin dùng bởi những tính năng nổi bật sau: 

  • Tính an toàn bảo mật: Tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn bảo mật châu Âu eIDAS và các tiêu chuẩn bảo mật của Bộ TT&TT.
  • Ký số từ xa trên thiết bị di động: Người dùng có thể thực hiện ký số ở mọi lúc mọi nơi ngay trên mọi thiết bị điện thoại, máy tính có kết nối internet.
  • Tối ưu hóa vận hành: Áp dụng dịch vụ ký số từ xa VNPT SmartCA với đa dạng các loại tài liệu, chứng từ với tốc độ ký nhanh chóng, liên tục.
  • Lưu trữ và quản lý tập trung: Mô hình ký số từ xa của VNPT cho phép lưu trữ và quản lý toàn bộ văn bản, tài liệu đã thực hiện ký số theo từng nhóm. Từ đây người dùng có thể tìm kiếm, trích xuất dữ liệu một cách dễ dàng.
  • Tích hợp với các phần mềm, hệ thống bên ngoài: Giải pháp ký số VNPT SmartCA cho phép tích hợp các ứng dụng, phần mềm của cơ quan thuế, BHXH, hải quan… Mục đích nhằm hỗ trợ thao tác ký số văn bản, giao dịch điện tử một cách đơn giản, nhanh chóng.
  • Quản lý thông tin tập trung: Hệ thống hỗ trợ tự động hóa luồng ký và trình ký, thông báo các lịch sử ký số, lịch sử giao dịch của từng chứng thư số giúp người dùng thuận tiện theo dõi. 

Với những tính năng trên, VNPT Smart CA chắc chắn sẽ giúp mọi tổ chức, doanh nghiệp xây dựng được hệ thống ký số từ xa an toàn, hiệu quả và tiết kiệm chi phí nhất. Nếu cần được cung cấp thêm thông tin chi tiết về các gói dịch vụ và giải đáp những thắc mắc liên quan đến ký số từ xa, quý khách vui lòng liên hệ với chúng tôi qua một trong những cách sau để được giải đáp nhanh nhất:

BÀI VIẾT LIÊN QUAN